Vrije klank in volle vlucht met Berne, Belisle-Chi en Rainey

Een verjaardag in Brooklyn, een oceaan over, en twintig concerten voor de boeg — zo begon het 72e levensjaar van altsaxofonist Tim Berne. Op 16 oktober blies hij niet alleen 71 kaarsjes uit, maar ook nieuw vuur in zijn muziek. Kort daarna stapte hij het vliegtuig in, richting Europa, voor een intense tournee met zijn nieuwste powertrio Capatosta, samen met drummer Tom Rainey en de jonge, vurige gitarist Gregg Belisle-Chi.

De aftrap vond plaats in Parijs, waar het trio een zinderend concert neerzette, en meteen daarna volgde Gent — dankzij de vasthoudendheid van Artan Buleshkaj, die erin slaagde de drie naar het intieme podium van de Ham Sessions te halen. De aankondiging was nog maar net uit, of het concert was al uitverkocht: de liefhebbers wisten precies wat hun te wachten stond.

Tim Berne Trio | Capatosta

YIKES
Begin dit jaar verscheen het tweeluik Yikes (op LP) en Yikes Too (op CD), elk in een gelimiteerde oplage van 500 exemplaren. De albums dragen de signatuur van een geestverwant: David Torn, die mixte en masterde met hetzelfde oor voor avontuur dat hem twintig jaar geleden al samenbracht met Berne en Rainey (en toetsenist Craig Taborn) op het legendarische album Prezens — een meesterwerk waarop compositie en vrije improvisatie in elkaar overvloeien tot iets wat tegelijk strak én ongrijpbaar is.

In AchterHam 20/25 #4 keren Berne, Rainey en Belisle-Chi terug naar die essentie: drie stemmen, drie instrumenten, één onstuitbare stroom van verbeelding.

Tim Berne

Greg Belisle-Chi

SCHEERMES
Met Loose zet de voorhoede van de avantgardejazz meteen de toon. De altsax van Tim Berne snijdt als een scheermes door de lucht, terwijl Tom Rainey met zijn bassdrum de grond onder hen bewerkt — alsof hij stenen neerlegt om het pad vrij te maken. Gitarist Gregg Belisle-Chi volgt Berne aanvankelijk noot voor noot, bijna adem voor adem, tot het trio langzaam loskomt en in een levendig klankgesprek vervalt. Onder de strakke groove borrelt vrijheid; improvisatie wordt richting, en het slot klinkt zo trefzeker dat het haast gecomponeerd lijkt.

Met Oddly Enough (van het album Yikes) gaat het drietal onverbiddelijk verder. Een stevige intro ontketent een muzikaal duel tussen Rainey en Belisle-Chi, tot Berne met zijn markante melodielijn de troepen weer bijeenroept. Herstellen is hier een loos begrip — dit trio lééft van verrassing en avontuur. Stilstaan is geen optie.

Tim Berne Trio | Capatosta

PURE TOEWIJDING
Tussen de stukken door bedankt Berne het publiek en de organisatie. Hij noemt het organiseren van een tournee voor “onze muziek” een daad van pure toewijding — een onbaatzuchtige inspanning. Daarna volgt Bat Channel, een prachtig uitgebalanceerd stuk dat zachtjes uitdijt en sereen eindigt. Mystery doet zijn naam eer aan: de gitaarklanken hangen als nevel in de ruimte, de drums stuwen gestaag, en de spanning blijft voelbaar. Wanneer organisator Michel Mast subtiel opmerkt dat er nog een tweede set volgt, vraagt Berne guitig: “Wil je dat we stoppen?” Gelach alom. Toch volgt nog één nummer voor de pauze: Yikes, het titelstuk van hun laatste album. Voor wie wil investeren in de toekomst van deze muzikanten: de LP en CD liggen klaar.

COMPLEXE COMPOSITIES
Na de pauze opent het nummer Poky(e) met een introspectieve saxofoonlijn van Berne. Gitaar en drums vlechten zich er behoedzaam doorheen — echo’s, ritmes, pulsen die samenvloeien tot één adem. De complexe composities lijken het trio geen enkele moeite te kosten; ze bewegen erin als vissen in helder water.
Dat er bij avant-garde- en impro-muziek weinig gelachen kan worden is een breed misverstand.
Berne houdt van relativering. “Moet ik een grap vertellen?” vraagt hij plots. Een stilte volgt. “Ik bén de grap,” zegt hij droog. Even later, op de vraag hoe het bier smaakt, antwoordt hij: “Geweldig — vol chemicaliën.” Daarna met een knipoog: “Sorry, grapje. Jullie zijn een fantastisch publiek hier in Nederland.” En hij wist heus wel dat hij in België was, ondanks dat Gent nét over de grens ligt.

Tim Berne’s Trio Capatosta na afloop van de twee sets

ENCORE
De sfeer blijft luchtig, maar de muziek wordt weer bloedserieus met Sorry/no Ballad — strak, intens, en betoverend geconcentreerd. Na het ruimtelijke No White Out volgt het tweeluik Clandestine A + B. “Een luie titel,” grapt Berne, “het betekent eigenlijk niets.” Onnodige excuses, want het stuk verrast van begin tot eind. En dan, met een brede glimlach, besluit Berne:

“The good news is we really had a great time.
The bad news is we don’t do encores.
…..encores are for babies.”

Een slot dat even geestig als karakteristiek is — en een concert dat nog lang zal nagalmen.

ACHTERHAM 20 | 25 #3
Ham 12, Gent (B)
19 oktober 2025
Tekst en fotografie: Ella & Eddy Westveer

CAPATOSTA
Gregg Belisle-Chi – elektrische gitaar
Tim Berne – altsaxofoon
Tom Rainey – drums

HAMSESSIONS.BE