Cultureel erfgoed van John Coltrane trekt door Nederland
“De reacties zijn zonder overdrijven geweldig en de opkomst is erg goed.
Er is blijkbaar een enorme behoefte aan deze classic.
De sound van die muziek hoor je niet veel en heeft te lang ontbroken.”
Op 21 juli 1967 vond er een legendarisch dubbelconcert plaats in New York. Op het podium startte het Albert Ayler Quartet (Albert Ayler, Donald Ayler, Richard Davis en Milford Graves) met een versie van “Our Prayer” en het Ornette Coleman Quartet (Ornette Coleman, Charlie Haden, David Izenzo en Charles Moffet) sloot af met een even grote toewijding en passend eerbetoon. De locatie was “the first church of jazz” of wel St.Peter’s Lutheran Church. De aanleiding was de begrafenis van de grootste tenorsax-innovator aller tijden. John Coltrane. Hij werd slechts veertig jaar oud. Toen al een spiritueel jazz-icoon.
John Coltrane heeft grote invloed gehad op hele generaties tenorsaxofonisten en andere musici, zowel in de jazz als daarbuiten. Zijn geluid en zijn composities klinken heden ten dage nog door in de jazz. En zijn erfgoed verdient het om gekoesterd te worden.
BEN VAN DEN DUNGEN
De Nederlandse saxofonist Ben van den Dungen kwam voor het eerst in aanraking met het werk van Coltrane via de langspeelplaten van Miles Davis Cookin’ (1956), Relaxin’ (1958), Workin’ (1960), Steamin’ (1961). Ook Coltranes eigen platen Blue Train (1958) en Giant Steps (1960) sloegen in als een bom. Ook vanuit het John Coltrane Quartet van de jaren ’60 werden regelrechte klassiekers uitgebracht als Impressions (1963) en het legendarische A Love Supreme (1965).
(Met tussen ( ) het jaar van release. Cookin’, Relaxin’, Workin’ en Steamin’ werden allen in 1956 opgenomen)
WAAROM COLTRANE?
Voor Ben van den Dungen zijn er verschillende redenen voor jonge generaties muziekliefhebbers om Coltrane (beter) te leren kennen.
“Het is een van de grootste jazzmusici ooit, een van de belangrijkste saxofonisten die er bestaan heeft, de muziek is nog net zo relevant als die toen was. Zijn muziek is louterend en goed voor de ziel. Coltrane heeft de jazzmuziek een spirituele kant gegeven die compleet overstijgend is. Het is een groots componist. De muziek grijp je bij de kladden en heeft een enorme energie en zeggingskracht. Coltrane is gewoon een fascinerende persoonlijkheid!”
TRIBUTE CONCERTEN
Vanwege de liefde voor de sound en de composities van Coltrane en nieuwe generaties te laten kennismaken is het Ben van den Dungen Quartet gaan toeren met werk van John Coltrane. En om de slaagkans van deze missie te vergroten zijn er heel veel plaatsen waar gespeeld wordt. Er is nog nooit zo uitgebreid met het werk van John Coltrane het land in gegaan. En ook al is de kop van de tour er al af, er blijven nog veel speelplekken over in je buurt.
Het is nu al een fantastische tour en Ben van den Dungen reageert oprecht enthousiast:
“De reacties zijn zonder overdrijven geweldig en de opkomst is erg goed. Er is blijkbaar een enorme behoefte aan deze classic. De sound van die muziek hoor je niet veel en heeft te lang ontbroken.”
PLAYLIST
Het kwartet dat naast saxofonist Van den Dungen bestaat uit pianist Miguel Rodriguez, bassist Marius Beets en drummer Gijs Dijkhuizen heeft een mooi oeuvre om uit te kiezen. De ruwe speellijst bestaat uit Afro Blue, Inchworm, Wise one, Like Sonny, Mr Sims, Moments Notice, A Love Supreme (Acknoledgement, Resolution, Persuance, Psalm) Naima, Giant Steps, Blue Trane, Liberia, After the Rain, Angelica, Spiritual, Africa, I want to talk about you.
Daar wordt in principe uit gekozen, maar er kan ook altijd nog een andere titel worden toegevoegd. De keuze kan per concert verschillen.
Of daar ook persoonlijke favorieten tussen zitten van Van den Dungen?
“Ik vind de stukken van Coltrane allemaal te gek. Het is een groot componist alleen is hij daar niet zo bekend van. Hij heeft zover ik weet over de 100 composities op zijn naam staan. Als ik dan toch een keuze moest maken; dan zou ik kiezen voor Naima, en elke blues die hij geschreven heeft, plus Wise One.”
BEN VAN DEN DUNGEN QUARTET
Ben van den Dungen – saxen
Miguel Rodriguez – piano
Marius Beets – contrabas
Steve Zwanink – contrabas (invaller)
Gijs Dijkhuizen – drums
CONCERTLIJST TRIBUTE TO JOHN COLTRANE
Woe 18-12 Brouwerij Martinus – Groningen, aanvang 20.30
Di 7-1 Theater Het Hof – Arnhem, aanvang 20.30
Vrij 10-1 Muzee – Scheveningen, aanvang 20.30
Do 16-1 Lost Into Jazz – Hoorn, aanvang 20.30
Za 18-1 DJS – Dordrecht, aanvang 21.30
Zo 19-1 Pavlov – Den Haag, aanvang 16.00
Zo 26-1 De Machinist – Rotterdam, aanvang 15.00
Za 1-2 U Jazz Festival – Utrecht
Ma 3-2 De Pletterij – Haarlem , aanvang 20.30
Zo 9-2 Metropole – Arnhem, aanvang 16.00
Vrij 6-3 De Toonzaal – Den Bosch, aanvang 20.30
Za 21-3 Mahogany Hall – Edam, aanvang 20.30
Zo 22-3 Jazzcafé KeyKeg – De Kampanje, aanvang 15.00
Zo 13-4 Eastern Jazz – Nijmegen
Do 16-4 Jazzroom – Breda, aanvang 20.30
Za 18-4 C.C. Bacchus – Aalsmeer, aanvang 21.00
Do 23-4 De Oude Stoep – Vlaardingen, aanvang 20.00
Vrij 24-4 Cultuurschip- Zwolle, aanvang 20.00
Zo 26-4 Jazz in Crooswijk- Rotterdam, aanvang 15.00
Wo 29-4 De Observant- Amersfoort. aanvang 20.30
Za 16-5 PJP Festival- Voorschoten,
Za 6- 6 Ad Arma Atelier – Alphen (Gld), aanvang 21.00
Vr 12-6 Zeeuwse Jazzdagen – Terneuzen
Zo 14-6 Farmstead Jazzclub – Westbroek, aanvang 20.00
Vr 11-9 Loosdrecht Jazzfestival – Loosdrecht
Za 12-9 Schouwburg Cuijk – Cuijk, aanvang 15.00
Za 10-10 Concertgebouw – Amsterdam, aanvang 20.00
Vrij 16-10 Autumn Leaves – Venlo , aanvang 21.00
Za 17-10 ECI Cultuurfabriek – Roermond, aanvang 20.00
Di 27-10 It is time for Jazz – Zutphen, aanvang 20.30
Zo 1-11 Cultuurhuis – Heerlen, aanvang 15.00
Woe 25-11 Het Heerenlogement – Beusighem, aanvang 20.00
Do 26-11 Het oude Raadhuis – Hoofddorp, aanvang 20.00
Zo 29-11 LUX – Nijmegen, aanvang 15.00
Do 14-1 Philhamonie – Haarlem, aanvang 20.00
Zo 17-1 Taste of Jazz – Deventer, aanvang 15.00
Za 23-1 Theater De Lawei – Drachten, aanvang 20.00
Vrij 29-1 Theater Orpheus – Apeldoorn, aanvang 20.00
Zo 14-3 Tivoli – Utrecht, aanvang 20.00
Vrij 26-3 Theater Ludens – Voorburg, aanvang 20.00
COLTRANE IN VOGELVLUCHT
John William Coltrane, bijnaam Trane, speelde bij de zeemacht in 1946 nog altsaxofoon, maar koos vanaf 1947 voor de tenor. In zijn beginperiode, vlak na de Tweede Wereldoorlog, speelde hij onder andere in de bands van Eddie ‘Cleanhead’ Vinson, Dizzy Gillespie en Johnny Hodges. Coltranes eerste opgenomen solo is te beluisteren op Dizzy Gillespies “We love to boogie” (1951). Halverwege de jaren vijftig volgde hij Sonny Rollins op als tenorist in het Miles Davis-kwintet, dat later met altist Cannonball Adderley tot sextet werd uitgebreid. De ritmesectie van deze groep bestond in de tijd dat de beroemde plaat Kind of Blue werd opgenomen uit pianist Bill Evans, bassist Paul Chambers en drummer Jimmy Cobb. Een paar jaar daarvoor, in 1957, had Miles Davis zich nog genoodzaakt gezien om Coltrane tijdelijk te ontslaan wegens problemen met alcohol en drugsgebruik. Na zijn ontslag en ontnuchtering speelde Coltrane eerst met pianist Thelonious Monk, bij wie hij een zeer snelle speelstijl ontwikkelde. Ook begon hij met het verkennen van de uithoeken van het harmonisch materiaal in de jazz: de elpee Giant Steps (1959) is het bekendste resultaat van deze zoektocht. Coltrane speelde samen met diverse jazzgrootheden van zijn tijd, van Duke Ellington tot Cecil Taylor. Hij oefende gemiddeld acht uur per dag. In tien jaar tijd evolueerde hij van zeer getalenteerd bebopsaxofonist tot het boegbeeld van de Amerikaanse avant-garde jazz.
In 1960 formeerde hij zijn eigen kwartet met McCoy Tyner (piano), Jimmy Garrison (bas) en Elvin Jones (drums). In deze bezetting speelde Coltrane naast tenorsax ook sopraansax. Bekende plaatopnames uit die periode zijn onder andere My Favorite Things en Olé Coltrane (uitgebracht op Atlantic Records) en Africa/Brass, Impressions, Crescent en A Love Supreme (uitgebracht op het nieuwe Impulse! Records, een label dat zich in de loop van de jaren zestig dankzij Coltrane ontwikkelde tot een thuishaven voor de avant-garde).
In 1966 verlieten McCoy Tyner en Elvin Jones de groep. Zijn vrouw Alice Coltrane (piano) en Rashied Ali (drums) namen hun plaats in. Het kwartet werd uitgebreid met Pharoah Sanders op tenorsax. In deze samenstelling maakte de groep experimentele muziek met een sterk religieuze inslag. Op het album Meditations zijn drummers Jones en Ali (en blazers Coltrane en Sanders) naast elkaar te horen.
Jazzradar
