Spannend droomconcert met weidse klanksferen

Jeroen van Vliet en Sanne Rambags
Het Noors-Nederlandse kwartet tijdens hun droomconcert
Noorse trompettist Hildegunn Øiseth

Het Noors-Nederlanse gelegenheidskwartet Janssønn-Øiseth-RambagsVan Vliet ging één lange set zonder pauze spelen, meldde Koen Graat tijdens de aankondiging van het concert.

JAZZ PRODUCTIEHUIS
De trotse programmeur meldde ook nog een noviteit: Paradox ontving sinds kort landelijke ondersteuning van het Fonds Podiumkunsten als ‘Jazz Productiehuis’. Dat is nieuw en uniek want het is het enige jazzpodium van Nederland in Nederland die dat ontvangt. En dat zal in de toekomst ook vaker in de programmering terug te vinden zijn. Ruimte dus voor bijzondere projecten waar het publiek van mee kan profiteren.

Sanne Rambags tijdens de eerste minuten van het concert

RESIDENCY
Het aangekondigde viertal had In het kader van een ‘Paradox Residency concert’ – met dank aan het Fonds, KunstLoc en het Mingus Fonds – al wat tijd doorgebracht in huis. Drie dagen hadden ze keihard geoefend, ideeën uitgewisseld en nieuw werk gecreëerd in de intimiteit van het grootste van de zes hemelse Tilburgse muziekateliers.  Met inbreng van ieders muzikale kerncompetentie en autonoom repertoire hadden ze samen de basis gelegd voor een unieke samenhangende suite.

Jeroen van Vliet

WEIDSE ATMOSFEREN
En zo ging het optreden met de twee Nederlandse (lees Tilburgse) en twee Noorse iconen in een bomvol Paradox van start: zangeres Rambags zong gehurkt op het podium ‘haar’ oud-Nederlandse teksten en zichzelf begeleidend met een drone-sound uit haar mini harmonium. Klanken van een duimpiano van drummer en percussionist Janssønn voegden ritme en sfeer toe en nadat pianist Van Vliet en trompettist Øiseth zich hadden aangesloten was het spel op de wagen. Gewijde muziek met een aardse ambiance, die voortdurend onderweg was en gevoelvol groeide naar steeds weer een nieuw palet van weidse atmosferen.

Hildegunn Øiseth op één van haar bukkehorns

BUKKEHORN
Op enig moment ging de muziek langzaam over van sereen naar een opzwepend en dansbaar volksliedje en even makkelijk weer veranderde de muziek in abstract en de sfeer in onheilspellend. Øiseth speelde trompet, naturel met en zonder demper, of in samenhang met elektronica. Na verloop van tijd verruilde ze haar trompet om voor een ‘bukkehorn’. Deze traditionele hoorns, bespeelbaar als een trompet, met voor iedere vinger een gat, werden gemaakt door een man in de Noorse bergen die vorig jaar overleed. Øiseth had haar drie favoriete geithoorns, gestemd in F, G en A♭ bij zich, vertelde ze. Thuis had ze ook nog een hoorn van koedoe en een houten ‘lur’. Dat is een ook een traditioneel Skandinavisch instrument, als een trompet zonder vingergaten.

MAGIE
Het publiek volgde op gespannen voet de muzikale ontwikkelingen zoals het fraaie interactieve samenspel  tussen Van Vliet en Øiseth op het podium. Allerlei geïmproviseerde samenwerkingsverbanden ontstonden ter plekke met een prima magie. Daarmee liep de spanning op, want voor een tussentijds applaus was nog geen plaats geweest.

fraai interactief samenspel

MEER
Na pas een uur mocht dan eindelijk de ontlading van het publiek komen. En dat was een staande ovatie die niet stopte voor dat de muzikanten aanstalten maakten voor een encore. De eerste toegift was van de hand van drummer Janssønn. Hij startte een aanwakkerende groove die haar oorsprong vond in de Sami-gemeenschap waaruit zijn moeder afkomstig is. Hij visualiseerde een landschap hoog in de bergen waar in vroeger dagen duizenden rendieren liepen. De toegift eindigde met een melodie die de trompet inzette en uiteindelijk uit volle borst door het publiek werd meegezongen. Wanneer maak je dat mee?!

Jakop Janssønn met stijlvolle Sami-groove

Nog een tweede toegift volgde. Een mooi lied gezongen gezongen door Sanne Rambags en daar mee doofde de kaars langzaam uit en eindigde dit unieke concert.

JANSSØNN-ØISETH-RAMBAGS–VAN VLIET
Hildegunn Øiseth – trompet, geithoorns, electronica
Jakop Janssønn – drums, percussie
Sanne Rambags – zang
Jeroen van Vliet – piano

Paradox Tilburg (NL)
24 februari 2023
Tekst en fotografie: Ella & Eddy Westveer