Stemmen als diamanten: Martin Fondse laat Voice Orchestra schitteren

Componist met groot gebaar
Pianist en componist Martin Fondse, Componist des Vaderlands in 2022 en 2023, is het schrijven voor grote bezettingen nog lang niet moe. Integendeel: het is zijn natuurlijke habitat. Met het Martin Fondse Voice Orchestra, waarin het vocale collectief Vox Sturnus is ingebed, brengt hij twaalf musici samen: zeven vrouwen en vijf mannen. De tijd blijkt vluchtig, want het is inmiddels ruim drie jaar geleden dat Fondse zijn suite uit de Bimhuis Compositieopdracht 2022 presenteerde in Paradox, toen nog met een iets andere bezetting en met de Noorse saxofonist Trygve Seim als gast.

Martin Fondse Voice Orchestra

BEZETTING IN BEWEGING
Zoals bij levende muziek hoort, is ook dit orkest in beweging. In Vox Sturnus vonden enkele personele wisselingen plaats en vaste waarde Eric van der Westen moest ditmaal verstek laten gaan. Zijn partij werd met verve overgenomen door de veelzijdige bassist Sean Fasciani, die zich soepel in het klankweefsel nestelde. Het ensemble ademt flexibiliteit: iedereen lijkt alert, luisterend, klaar om ruimte te geven of juist te nemen.

Martin Fondse dirigeert zijn orkest

DIAMANTEN EN LICHTVAL
Fondse opent met het opgewekte Marquise, een verwijzing naar de diamantindustrie en een speelse terugblik op zijn suite Diamonds. Die muziek is inmiddels vastgelegd voor een nieuw album dat begin 2026 verschijnt. In Pavilion Angle klinkt een licht Oosters kleurenpalet; wie goed luistert, hoort hoe het licht in briljantgeslepen stenen lijkt te breken en terug te kaatsen. De vocalisten krijgen hier alle ruimte om te glanzen, net als Q (Qisheng Zheng) op fluit. In het korte Momentary Flash of Brilliance fonkelen de gekleurde belletjes van drummer-percussionist Dirk-Peter Kölsch.

Q

BOMEN MET EEN STEM
Fondse blijkt ook een componist met een zwak voor bomen. Elke musicus kiest een favoriete soort, waarna hij er een muzikaal portret van schrijft. Julia Werner koos de vijgenboom en schreef zelf de tekst voor Folded in Silence. Het slotstuk voor de pauze is Life After Life, met een indringende feature voor Maryana Golovchenko. Het werk ging 25 jaar geleden al op ditzelfde podium in première en draagt nog altijd een melancholie die raakt: een besef van de betrekkelijke macht van de mens over leven en planeet.

Martin Fondse Voice Orchestra

WEDEROPBOUW EN KWETSBAARHEID
De tweede set opent met The Birch is Back, geschreven voor Kölsch. De berk, weinig eisend en vaak de eerste die terugkeert na een milieuramp, krijgt hier een muzikale wederopstanding. Veel improvisatie en een sombere ondertoon roepen beelden op van herstel na een nucleaire catastrofe. Ook Willing Weepo, over de treurwilg en met Romain Bly in de hoofdrol, wordt toegevoegd aan de reeks Faces of Earth. De natuur klinkt hier niet idyllisch, maar broos en weerbarstig.

Julia Werner en Margriet Sjoerdsma

LICHT, TEERHEID EN PROTEST
Met Strip Light keert het licht terug: een opgewekt stuk met een prominente pianorol en de verbindende stemmen van Vox Sturnus. Voor Anne Marie Roel Messerschmidt stond een andere boom model: de dunne, expressieve boompjes van schilder Egon Schiele waren haar suggestie. Zelfs de tekst van Skinny Tree Sensation is van diens hand. Het stuk eindigt zoals beloofd: fragiel en flinterdun, en bovendien als première. Het slotakkoord is My Crown Is In My Heart, gericht aan de ‘piassen’ aan het roer van regeringen wereldwijd. Uptempo en strijdvaardig sluit het concert af, gevolgd door de stemmige en smaakvolle encore Amarillo Starlight.

MARTIN FONDSE VOICE ORCHESTRA
Margriet Sjoerdsma – zang
Anne Marie Roel Messerschmidt – zang
Maryana Golovchenko – zang
Julia Werner – zang
Annie Tangberg – cello, zang
Q (Qisheng Zheng) – fluiten, zang
Thora Sveinsdóttir – altviool, zang
Miguel Boelens – saxen, basklarinet
Romain Bly – hoorn, trompet
Martin Fondse – piano, toetsen, composities
Sean Fascani – contrabas
Dirk-Peter Kölsch – drums, percussie

Paradox Tilburg (NL)
12 december 2025
Tekst en fotografie: Ella & Eddy Westveer

MARTINFONDSE.COM

PARADOX.NL