Bruisend North Sea Jazz met volle zalen en eindeloze keuzes

De 48ste editie van North Sea Jazz bewees eens te meer waarom het festival tot de absolute top behoort. Met maar liefst 90.000 bezoekers was het driedaagse muziekspektakel opnieuw volledig uitverkocht. Oude jazzlegendes maakten dit jaar grotendeels plaats voor frisse geluiden en nieuwe stromingen (ook) in de jazz, waarmee het festival zijn vinger stevig aan de pols van de tijd hield.

De bezoekers — van doorgewinterde jazzliefhebbers tot nieuwsgierige ontdekkers — lieten zich niet uit het veld slaan door lange wachtrijen of overvolle zalen. Wie niet binnenkwam, dwaalde simpelweg door naar een ander podium; want keuzes waren er in overvloed. Elke avond boden zo’n vijftig concerten een caleidoscoop aan stijlen: van grote Amerikaanse namen tot een sterke vertegenwoordiging van Nederlandse musici binnen de Europese jazzscene. Opvallend was het minimale aandeel Nordic jazz, maar dat werd ruimschoots gecompenseerd door de rijke variatie in het programma. De programmering voorzag in een veelvoud aan stijlen en genres; van complexe impro tot swingende jazz, en van ingetogen tot uitbundige meezingers en dansbare groovy muziek. Eén ding was zeker: je zou altijd méér missen dan dat je kon meemaken. En dat is precies de magie van North Sea Jazz — waar elke hoek een ontdekking belooft.

NAVIGEREN TUSSEN NOTEN EN GEUREN
Op de eerste festivaldag laveren we nieuwsgierig tussen zestien podia, geurige eetkramen, kunstexposities en kleurrijke merchandise. Eén ding is zeker: we zullen lang niet alles kunnen zien, maar wat we wél meemaken, is veelbelovend.
Onze eerste halte is de Missouri-zaal, waar jazzkenner Frank Jochemsen als gastheer optreedt. Op het podium schittert het Martin Fondse Voice Orchestra — een ensemble gevormd rondom de voormalige Componist des Vaderlands. Zes vrouwen, vijf mannen en een indrukwekkende vijfdelige suite: Diamonds. Slechts één stem ontbreekt — de Noorse saxofonist Trygve Seim — maar dat weerhoudt het orkest er niet van een diepe indruk achter te laten. Seim trad bij de presentatie van Diamonds op als gast.
De suite verwijst met haar titel niet alleen naar de ruiten uit het kaartspel, maar vooral naar de diamanten die tijdens het koloniale verleden werden geroofd en waarvan velen vinden dat ze hun weg terug moeten vinden. Wat volgt is een caleidoscoop aan klanken: van sereen en verstild tot groots, meeslepend en uitbundig. Fondse weet als geen ander hoe je een groot ensemble laat bruisen — met rijke kleuren, onverwachte wendingen en muzikale diepgang.

GROOT, GROTER, GROOTST
Van het intieme in de Missouri naar de monumentale klanken in de Amazon-zaal is slechts een korte wandeling, maar een enorme sprong in schaal. Daar staat het Rotterdams Philharmonisch Orkest klaar voor een bijzonder eerbetoon aan de in 2023 overleden saxofonist en componist Wayne Shorter. Onder leiding van Clark Rundell — die zelf met Shorter werkte — speelt het orkest werk dat nooit eerder live werd uitgevoerd.
Vooraan op het podium bevinden zich ook muzikanten die met de meester zelf hebben gespeeld, wat de uitvoering nog meer gewicht en emotie geeft. De composities — volledig uitgeschreven voor groot orkest — vormen een zeldzaamheid in Shorters oeuvre. Hij schreef er 32, maar ze werden zelden of nooit in deze vorm gebracht.
Wanneer topsolisten als Danilo Pérez, Tineke Postma en Dayna Stephens zich los mogen maken uit de symfonische structuur en hun eigen stem laten horen, tilt dat het geheel naar een hoger niveau. Een primeur van formaat — groots in opzet, intiem in beleving.

Verfijning en spelplezier met Sullivan Fortner Trio

INTIEM EN MAGISCH MET SULLIVAN FORTNER TRIO
Na de indrukwekkende grootse klanken eerder op de avond schakelen we terug naar een kleiner, intiemer podium. Maar wie denkt dat dat ten koste gaat van de kwaliteit, heeft het mis. We keren terug naar onze vertrouwde Missouri-zaal, waar de Amerikaanse pianist Sullivan Fortner zijn opwachting maakt — dit keer niet als sideman, maar als charismatische bandleider.
Fortner, wiens spel wel als buitenaards wordt omschreven, is geen onbekende voor North Sea Jazz. In eerdere edities stond hij aan de zijde van de legendarische Roy Hargrove, die in 2018 overleed. Nu schittert hij in zijn eigen recht: solo, als begeleider van zijn partner en muze Cécile McLorin Salvant, en vanavond met zijn eigen trio.

Het podium verraadt al dat dit geen doorsnee optreden wordt. Naast een glanzende vleugel prijkt een Hammondorgel, compleet met Leslie-box. Fortner bespeelt beide — soms tegelijk, met zijn linkerhand op de piano en rechts op het orgel. Het publiek kijkt ademloos toe.
Fortner is niet alleen een virtuoos, maar ook een entertainer pur sang. Hij praat met zijn publiek, speelt op verzoek, en lijkt de setlist ter plekke te improviseren. De communicatie met bassist Tyrone Allen II en drummer Kayvon Gordon is bijna telepathisch: een blik of een akkoord is genoeg om samen moeiteloos door klassiekers en eigen werk te navigeren.

Een rijk, warm concert dat laat zien dat grootsheid niet altijd in volume zit. Soms is het de verfijning, het spelplezier en de menselijke connectie die een optreden onvergetelijk maken. En dat is precies wat Fortner deze avond bracht.

Avishai Cohen Quartet met suite vol rauwe emotie

AVISHAI COHEN ONTROERT IN HUDSON
Avishai Cohen ontroert in Hudson met suite vol rauwe emotie. Waar in eerdere edities de grote jazzlegendes schitterden, stond dit keer in de Hudson-zaal trompettist Avishai Cohen centraal. Zijn kwartet betoverde het publiek met de aangrijpende suite Ashes to Gold, opgedragen als gebed voor vrede. Cohen noemde expliciet de doden in Syrië en de slachtoffers van de oorlog na 7 oktober — zijn muziek als stem tegen geweld, als pleidooi voor menselijkheid.

De vijfdelige suite raakte diep. Soms leek het alsof je je op een slagveld bevond: rauwe, schokkende klanken doorsneden de zaal, afgewisseld met momenten van verstilling en hoop. Cohen wisselde tussen trompet en dwarsfluit, soms met subtiele elektronische effecten. De emoties waren tastbaar. Na een bewerking van Ravels Adagio assai uit diens pianoconcert in G majeur, eindigde Cohen met een compositie gebaseerd op een thema van zijn dochter — een teder slotakkoord. Voor velen was dit zonder twijfel het hoogtepunt van de avond.

PAUL ACKET AWARD VOOR SUN-MI HONG
Oprichter Paul Acket wordt ook dit jaar geëerd met de naar hem vernoemde award, bedoeld voor musici die breder erkenning verdienen. De prijs werd uitgereikt in zaal Madeira, na afloop van het concert van het Sun-Mi Hong Quintet. De in Zuid-Korea geboren drummer, componist en bandleider nam de prijs dankbaar in ontvangst uit handen van festivaldirecteur Irene Peters, na een lovende speech van jurylid Frank van Berkel. Een passend moment van erkenning voor een uniek muzikaal talent.

VERSTILDE SCHOONHEID IN YENISEI
In de knusse zaal Yenisei — vaak kraamkamer van verborgen parels — sloot de Noorse contrabassist Arild Andersen (1945) de avond af met een bijzonder trio: de Deense drummer Daniel Sommer (1987) en de Britse gitarist Rob Luft (1993). Drie generaties, samengesmolten in een hecht muzikaal verbond.
Hun album bevat wonderschone stukken die worden gespeeld. Zoals As Time Passes (het titelnummer, van Luft) en Ea (van Sommer, opgedragen aan zijn dochter). De warme, melodieuze baslijnen van Andersen, het transparante gitaarspel van Luft en het subtiele, vaak met brushes gespeelde slagwerk van Sommer vormden een intiem en uitgebalanceerd klankbeeld. Andere, ook oudere werken kwamen voorbij, zoals het verstilde Little Song van Andersen, dat hij in 2019 op dezelfde plek nog speelde met Tommy Smith en Thomas Strønen.
Een concert als een zachte deken — de perfecte afsluiting van een intense eerste festivaldag.

MEER BEELDEN VAN DAG 1 NSJ

North Sea Jazz
Ahoy Rotterdam (NL)
11, 12 en 13 juli 2025
Tekst en fotografie: Ella & Eddy Westveer

MARTIN FONDSE VOICE ORCHESTRA
Anne-Marie Messerschmidt, Julia Werner, Margriet Sjoerdsma – vocals
Qisheng Zheng – vocals, fluiten
Annie Tangberg – cello, vocals
Vera van den Bie – viool, vocals
Miguel Boelens – basklarinet, altsaxofoon
Romain Bly – trompet, Franse hoorn
Martin Fondse – piano, toetsen
Eric van der Westen – contrabas
Dirk Peter Kölsch – drums

THE SYMPHONIC MUSIC OF WAYNE SHORTER
ROTTERDAM PHILHARMONIC ORCHESTRA CONDUCTED BY CLARK RUNDELL WITH SPECIAL GUESTS
Clark Rundell – dirigent
Tineke Postma – sopraansaxofoon
Dayna Stephens – tenorsaxofoon
Danilo Pérez – piano
John Patitucci – contrabas
Terri Lyne Carrington – drums
Rotterdam Philharmonic Orchestra (koor)

SULLIVAN FORTNER TRIO
Sullivan Fortner – piano
Tyrone Allen II – contrabas
Kayvon Gordan – drums

PAUL ACKET AWARD WINNER: SUN-MI HONG QUINTET
Nicolò Ricci – tenorsaxofoon
Alistair Payne – trumpet
Chaerin Im – piano
Alessandro Fongaro – contrabas
Sun-Mi Hong – drums

AVISHAI COHEN (TRUMPET) QUARTET
Avishai Cohen – trompet
Yonathan Avishai – piano
Barak Mori – contrabas
Ziv Ravitz – drums

ARILD ANDERSEN / DANIEL SOMMER / ROB LUFT
Rob Luft – gitaar
Arild Andersen – contrabas
Daniel Sommer – drums

NORTHSEAJAZZ.COM