Edison oeuvreprijs voor drumkeizer en walskoning
Maandag 9 oktober 2023 werden de twee Edison Oeuvreprijzen Jazz en Klassiek 2023 bekendgemaakt en uitgereikt aan de winnaars. In de categorie Klassiek was dat de 74-jarige walskoning André Rieu. En bij de Jazz-categorie werd de 81-jarige drumkeizer Han Bennink geëerd. Dat gebeurde in het AFAS Theater in Leusden waar ook andere eerder bekendgemaakte AFAS Edisons werden uitgereikt.
Enkele honderden genodigden werden voorafgaand aan de feestelijke avond met diner en muziek verwelkomd door Sofie van den Enk. Zij was de spil van de avond, leidde de diverse onderdelen in en voerde de interviews op het podium. Een muzikale opening was er van het Sweelink Koper Kwintet terwijl de dinertafels werden voorzien van het voorgerecht.
Bebop Poetry
Het gezelschap Bebop Poetry van Kenny Gomes mocht met zijn ‘spoken word’ de winnaars ‘nieuwkomer nationaal’ en publieksprijs’ gepast met eigen tekst aankondigen. Later deden ze dat ook bij de andere categoriën.
Daarna werd bij Loek van den Berg en Erik Vloeimans het door beeldhouwer Pieter d’Hont gemaakte bronzen beeld in de hand geduwd. Nieuwkomer Van den Berg bracht zijn debuutalbum Wayfarer uit op het Nederlandse jazzlabel ZenneZ Records.
“De verhalende en bijzonder melancholieke thema’s worden gespeeld alsof ze door een menselijke stem worden gezongen. Van den Berg’s kwintet is verbonden door een hechte onderlinge vriendschap, en hun sterke interactie spat van het album af.” Aldus het juryrapport.
Loek van den Berg
Publiekslieveling Vloeimans voert de top aan in de Edison Eregalerij. Met zijn soundtrack gaf hij de dieren in de Rotterdamse haven een stem. Het leverde hem zijn zesde Edison op; de eerste ontving hij in 1999 en in 2020 kreeg hij al een oeuvreprijs.
Eric Vloeimans met publieksprijs
VOCAAL NATIONAAL
Het album True Love’s Flame van Benjamin Herman met een hoofdrol voor vocaliste Anna Serierse viel ook in de prijzen. De jury schreef daar over: “True Love’s Flame is geïnspireerd door de surrealistische films van icoon David Lynch. Dit leverde enigmatische interpretaties op van soundtracks en eigen stukken met titels als ‘Knife in the Water’ en ‘I Talk with the Spirits’, perfect passend bij het veelomvattende, fijnzinnige stemgeluid van Serierse. Ze brengt de stukken verhalend en ingetogen, dromerig en mysterieus, gehuld in een popachtige sound. Al met al een eigenzinnig geheel met een mooie balans tussen instrumentale en vocale jazz, in gevarieerde stijlen.” Serierse mocht de Edison in ontvangst nemen.
Benjamin Herman en Anna Serierse ontvingen samen een Edison
INSTRUMENTAAL NATIONAAL
Persoonlijke zielenroerselen en de tragiek van de Eerste Wereldoorlog waren de inspiratoren voor pianist en ECM-artiest Wolfert van Brederode voor zijn album Ruins and Remains. Het uiteindelijke resultaat ontstond door zijn samenwerking met het Matangi Strijkkwartet en percussionist Joost Lijbaart. De jury schrijft over een magische uitkomst van de opname in de Sendesaal in Bremen. En verder: “De veertien composities zetten vooral een melancholische sfeer neer. Qua uitvoering zijn er meer raakvlakken met kamermuziek dan met jazz. Ook zijn invloeden uit de folkmuziek te horen. De scherpe lijnen tussen de gecomponeerde stukken en de geïmproviseerde delen vervagen langzaam. Met vrije interpretaties treedt het Matangi Strijkkwartet buiten de gebaande paden. Waar de strijkers regelmatig bedreiging en ellende weergeven, brengen de verstilde pianoklanken van Brederode licht en lucht.”
Wolfert Brederode | Matangi Quartet | Joost Lijbaart
ANDRÉ RIEU
Uiteraard was de bekendmaking van de oeuvreprijs het hoogtepunt van de avond. Drummer Han Bennink die tussen de genodigden aanwezig was, zat zienderogen te popelen om in de spotlight te stappen. Maar eerst was André Rieu aan de beurt. “De Koning van de Wals” was ook tussen de genodigden gesignaleerd. Die vertelde over zijn bedrijf met 200 personeelsleden en dat hij voor een concert minstens 4000 bezoekers moest hebben om break-even te spelen. In Nederland doet hij alleen concerten op het Vrijthof en in de Ziggo Dome. Ook zijn start was moeilijk, omdat niemand in hem geloofde met zijn 60- of 70-koppige Johann Strauss Orkest. Voor zijn eerste album hoopten ze 5.000 exemplaren te verkopen het eerste jaar. Het werden er 250.000!
Voor Rieu was een verrassingsconcert bedacht. Enkele muzikanten uit zijn orkest brachten met de jonge zangeres Emma het nummer Voilà!
De jonge zangeres Emma zingt Voilà voor André Rieu
HAN BENNINK
De 81-jarige Han Bennink heeft een enorme staat van dienst en is zonder twijfel één van ’s werelds meest creatieve en veelzijdige drummers. Hij is nog immer reuze actief en creatief. En het is nog steeds een “angry young man” als het eropaan komt. Zijn scherpte is er nog niet van af. Op de bank bij Sofie van den Enk schoof ook Componist des Vaderlands Martin Fondse aan. Wellicht ook om het gesprek een andere vorm te geven dan alleen een monoloog. Het werd een leuk en grappig gesprekje op de bank. Een beetje afgeleid door de mooie benen van de gastvrouw wilde Bennink wel kwijt dat hij hier veertig jaar geleden nooit was binnengekomen en/of voor zou worden gevraagd. Dat hij de gewoonte heeft om zijn trofeeën – ook omdat ze zo lelijk zijn – gewoonlijk in de tuin begraaft, helpt daar natuurlijk ook niet bij. Maar echt blij met de erkenning was hij zeker! Maar dat betekent voor hem niet dat iedere krant nu voor een interview moet aanbellen.
In gesprek met Martin Fondse en Han Bennink
De concertverrassing die de organisatie voor hem in petto had, daar maakte hij zelf onderdeel van uit. Voor zijn inbreng was niet meer nodig dan twee drumstokjes. Saxofonist Ben van Gelder en gitarist Reinier Baas stonden achter de schermen te wachten. Bennink, op de rand van het podium gezeten, voelde zich als een vis in het water. En daarmee werd ook het formele gedeelte van de avond steeds informeler!
Verrassingsconcert met Ben van Gelder en Reinier Baas voor en met Han Bennink
Jurymotivatie Edison Oeuvreprijs voor Han Bennink
“Niet voor niets is de biografie van drummer Han Bennink getiteld De Wereld Als Trommel. Bennink weet bijna alles om te toveren tot een percussie-instrument. Eenentachtig is hij nu, maar hij benadert muziek nog altijd met kinderlijk enthousiasme. Zijn unieke speelwijze in combinatie met zijn even unieke podiumpresentatie heeft Bennink een lange loopbaan opgeleverd die rijk is aan avontuurlijke ontmoetingen. De lijst van grootheden uit de jazz en geïmproviseerde muziek waarmee hij heeft gespeeld, is onvoorstelbaar lang. Voor de Nederlandse jazz en geïmproviseerde muziek is Bennink van onschatbare waarde. Maar het belangrijkste is dat Bennink altijd Bennink is met wie hij ook speelt.”
Voor de jazzjury zat de serieuze taak erop en ook zij konden even ontspannen.
V.l.n.r. Mischa Andriessen, Marieke Meischke, Andrew Makkinga, Annie van der Velde, Frank Bolder en Angelique Houtveen
AFAS Theater, Leusden (NL)
9 oktober 2023
Tekst en fotografie: Ella & Eddy Westveer
