Gent aan de Zwarte Zee

Black Sea Songs bij Gentse Ham Sessions

Het is de eerste zondag in oktober 2023. Het is een mooie nazomerse dag en misschien wel wat te warm voor de tijd van het jaar. Maar we klagen niet. Meestal vinden de Gentse Achterham Sessions (een spin-off van het driedaagse festival Ham Sessions) plaats achter in de tuin in het atelier. Op deze mooie zondag kunnen we nog buiten in de veilige en beschutte tuin van musicus Michel Mast achter het adres Ham 12 genieten van mooie muziek. Mast inviteert smaakvol en ter zake kundig diverse musici en ensembles in een geschakeerd palet. En hij laat zich zorgvuldig bijstaan door andere musici en kenners om vroegtijdig de krenten uit de pap te kunnen vissen. Bezoekers zijn zelden teleurgesteld! Vanmiddag een drietal internationale musici die met de titel Black Sea Songs het middagprogramma komen vullen.

Sanem Kalfa

George Dumitriu

Joachim Badenhorst

ZWARTE ZEE
Sanem Kalfa is (naast improvisator, componist en cello-speler) een opmerkelijk vocalist. Ze woont in Amsterdam en komt uit Turkije, geboren aan de Zwarte Zee. De Roemeense violist, gitarist, componist George Dumitriu met wie Kalfa bijna 15 jaar woonde een paar honderd kilometer ten Noorden van de Zwarte Zee. De Belgische musicus Joachim Badenhorst, ook verwant met de zee maar dan de Noordzee, botste in 2018 tegen dit tweetal op en een samenwerking was geboren. Deze partnership opende de weg naar een album met de naam Black Sea Songs. En daarmee is ook gelijk de link met Gent gemaakt, want het album werd uitgebracht door het Gentse el NEGOCITO Records.

Openen met Jobim’s Retrato em Branco e preto

TAAL
De Zwarte Zee is een binnenzee, die gevoed wordt door vijf grote rivieren. De kustlijn is vele duizenden kilometers lang en de regio herbergt een enorme verzameling aan traditionele liederen. De soms vele honderden jaren oude liederen en melodieën uit die regio vormden de bron voor de muziek van dit creatieve drietal. Met bijna abstracte openingsklanken zochten de muzikanten uitdagend en verkennend naar toenadering. Rust en harmonie doemt op in een mist van klanken. Hoge en loepzuivere zangklanken in een onbekende taal verbinden met ritmische basklanken en een hypnotiserend snarenspel. Het publiek laat zich met ingehouden adem en velen met gesloten ogen meevoeren. Klanken boetseren woorden en ontwikkelen tekst die (voor ons) in een onbekende taal opdoemen. Vermengd met echo waaiert het lied door de tuin. Waar het precies overgaat is niet belangrijk. Maak er je eigen verhaal mee! Een intense improvisatie die iedereen optilde, eindigde na ongeveer vijfentwintig minuten.

Black Sea Songs in de tuin

WEEMOED
Een Roemeens volksliedje gaat over een man die door zijn vrouw naar zee wordt gestuurd. Het begint melancholiek met gestreken altviool van Dumitriu en lange basklanken van Badenhorst. Een vrouw zingt een hoopvolle melodie naar het water, aangrijpend vertolkt door Kalfa. De man keert niet terug van zee. Het is pauze.

In een vlot tempo start een woest en heftige improvisatie na de onderbreking. Frisse nuances van elektronica gaan samen met de hoge maar loepzuivere noten van Kalfa die soms lijken te duelleren met de klarinet van Badenhorst. Dumitriu ruilt smaakvol op exact de juiste momenten gitaar en altviool om. Het wordt een kleur- en bloemrijke middag waarin weemoed en vreugde boeiend worden afgewisseld en vloeiend in elkaar overgaan.

Collector’s item

ENERGIE
Er hangt een fijne energie in de lucht, merkt Kalfa op bij haar afkondiging van het laatste liedje. Die energie, maar ook de goede sfeer en de optimale aandacht van de bezoekers lijken geen toevalligheid. De intensiteit en de sensitiviteit van de vertolkte muziek dwingen dat af. Je haalt het niet in je hoofd om de balans van de muzikanten te verstoren. Bij het hartbrekende slotnummer blijft die spanning vastgehouden tot het laatst. Heel langzaam en zachtjes eindigt de muziek. Het blijft tellen lang helemaal stil. Daarna klinkt een luid en welgemeend applaus!