Tonbruket toert met een grote bus door Europa

Het Zweedse kwartet Tonbruket is op herhaling in Paradox Tilburg. De vier muzikanten toeren met een groot voertuig en een fors gedeelte van de backline inclusief PA en een aardige verzameling instrumenten plus geluidsman door een deel van Europa. In 2012 waren ze al in Tilburg te gast bij Paul van Kemenade’s festival Stranger Than Paranoia. Toen stonden ze enigszins in de schaduw van Archie Shepp, die op dezelfde avond speelde en de status van hoofdact naar zich toetrok. Nu Berlijn, Dresden, Praag, Stuttgart, Tilburg, Antwerpen, Kiel en dan verder naar het hogere noorden. Tussen Stuttgart en Tilburg gaat het ergens fout. Ze nemen een foute afslag en komen pas om half zeven aan in de Telegraafstraat in Tilburg. Het concert begint nagenoeg op tijd eventjes na half negen.

ONDERSCHEIDEND
Tonbruket vond haar oorsprong in 2009, het jaar na het dramatische einde van het Zweedse supertrio E.S.T. toen pianist Esbjörn Svensson verongelukte. E.S.T.-bassist Dan Berglund startte in dat jaar samen met gitarist Johan Lindström Tonbruket. In september 2019 kwam hun vijfde album Masters of Fog uit op het Duitse ACT Music label. En het werk van deze typische najaarstitel willen ze graag laten horen. De sound houdt een beetje het midden tussen Pink Floyd uit de tijd van Wish You Were Here en Led Zeppelin IV.  Maar het zou niet fair zijn om te suggereren dat Tonbruket geen eigen geluid had. Integendeel. Op het podium (maar ook in de studio) vermengen ze psychedelische rock, neo-folk en ambient jazz met hun instrumentatie tot juist een heel onderscheidend geluid.

THUIS
Gitarist Johan Lindström hoorde thuis op heel jonge leeftijd al de gitaarklanken van David Gilmour en Robert Plant heeft hij ook vast wel gehoord. Met o.a. zijn GFI Expo double neck pedal steel guitar en zijn vintage Fender Esquire voegt hij prachtige transparante zwevende gitaarklanken aan de nummers toe en deze tillen de muziek naar een hoger niveau. Er staan verschillende gitaren opgesteld en een dito aantal pedalen, die allen worden gebruikt. Van enig instrumentfetisjisme is zeker ook wel sprake bij Martin Hederos. Hij bespeelt de piano, een viool, electronica en verschillende keyboards, waaronder een 1967 Philicorda 22GM751. Of wel een 50 jaar oud orgeltje dat in Eindhoven werd gebouwd en in Zweden eindigde.

Spil van de band en de centrale meester van de mist is Dan Berglund. Hij plukt en hij strijkt op de contrabas en zorgt voor stampende en vibrerende basnaren. En ondanks alle electronica die over het hele podium verspreid staat en ligt opgesteld, klinkt de muziek aangenaam organisch en goed toegankelijk. Drummer Andreas Werliin die ook drumt bij het avantgardistiche Angles 9 lijkt vervangen te zijn door Lars Skoglund die doet wat hij moet doen. Het complete nieuwe album komt voorbij Waiting for Damocles Sword, AM/FM en de eerste set sluit af met Enter the Amazonas dat eindigt in een zinderende finale. Na de pauze vervolgt het concert met o.a. het donkere en stevige Wheel No. 5 met een beetje Black Sabbath-achtige atmosfeer en ook het prachtige The Barn met een lekkere dreunende beat van zacht opgewekt naar opzwepend en swingend. De heren uit het hoge noorden zorgen voor een vette tweede set met warme klanken waarin de grenzen tussen muzikale genres vervagen. Pas na twee toegiften verstilt het unieke bandgeluid van Tonbruket.

TONBRUKET
Dan Berglund – contrabas
Johan Lindström – gitaren, pedal steel
Martin Hederos – piano, keyboards, viool
Lars Skoglund – drums

Paradox Tilburg (NL) 8 november 2019
Tekst en fotografie: Ella & Eddy Westveer