Transition met blikvangers en diversiteit

Het vroege Transition Jazz Festival in Utrecht heeft de naam de vitrine van toonaangevende nieuwe acts te zijn. Je hoopt op onthullingen en blikvangers en wilt graag verrast worden door onbekende muzikale inzichten of toonaangevende noviteiten. Op zaterdag kun je tussen half twee in de middag en middernacht kiezen uit 22 concerten op 5 verschillende podia in het Utrechtse trappenpaleis TivoliVredenburg. In het kader van een transitie naar meer diversiteit in het door mannen overheerste genre stond de voorafgaande dag in het teken van gevestigde en nieuwe vrouwen in de Nederlandse jazzscene. Niet toevallig op International Women’s Day. Spijtig genoeg konden we daar niet bij zijn.

Het blokkenschema van TRANSITION Jazz Festival Utrecht

Phillipp Rüttgers Trio opende het festival

KIEZEN
Het Open Stage in de grote entreehal, de Grote Zaal, Pandora, Hertz of Cloud Nine helemaal boven. Pak je de lift, neem je de trap of blijf je gewoon ergens zitten. Aan het begin van de middag is het makkelijk. Het trio van pianist Philipp Rüttgers met contrabassist Thomas Pol en Sun-Mi Hong op drums heeft het monopolie om half twee. Op deze al druk gevulde locatie speelden zij hedendaagse muziek en Amerikaanse avantgarde bezield door ondermeer Craig Taborn en Kris Davis. De muziek van het trio – juist uitgebracht op het album Etudes of Shapes and Forms – weerspiegelde een smaakvolle dynamiek tussen de drie musici.

Amsterdam Art Orchestra

GROOT ORKEST
Het Amsterdam Art Orchestra (AmAO), bijeengebracht door saxofonist en componist Marike van Dijk met een mooi gelaagde blazersbezetting trok de Grote Zaal meteen vol. Fraaie arrangementen en dito solo’s leverden een boeiend inkijkje bij dit vooruitstrevend gezelschap met een overwegend vrouwelijke bezetting. We hoorden o.a. mooie soli van Tineke Postma, Jasper Blom, Jessie Brevé, Suzan en Vincent Veneman, Nabou Claerhout en Marike van Dijk.

Keyon Harrold

Avishai Cohen Quartet

Avishai Cohen

TROMPET
In diezelfde zaal was later een grote rol weggelegd voor de trompet terwijl de afsluitende act Kamaal Williams het liet afweten en vervangen werd door de Londense saxofonist Laura Misch.

VREDE
Met veel gevoel voor sfeer, entertainment en een gladde babbel deed trompettist en zanger Keyon Harrold een gooi naar de hoogste populariteit. Deze zelfbenoemde wereldverbeteraar deed een beroep op spiritualiteit en vrede in het hart. Zijn zeggingskracht overtuigde niet iedereen. Maar hij plaveide wel de weg naar zijn opvolger op dit podium, die vanuit de coulissen alles gadesloeg.
De Israëlische trompettist – en fluitist – Avishai Cohen nam met zijn vaste kwartet met veel overtuiging het vredesstokje over. Na zijn openingsnummer klonk een rauw nummer geïnspireerd op een Syrische mosterdgasaanval. Als om in de sfeer te komen van zijn nieuwe nog naamloze stuk. Dat schreef hij “aan het front” en de oorlogsgeluiden klonken hartverscheurend in de muziek door. Het was ook een harde roep voor een onmiddellijk staakt het vuren in de Gaza. Het nieuwe stuk kreeg ter plekke de naam Ashes to Gold mee. Het concert bleek het beste van de hele avond.

Terence Blanchard E-collective met Turtle Island Quartet

KWARTET
Trompettist Terence Blanchard mocht, zo zei hij zelf, het Turtle Island Quartet een tijdje lenen. Dat bleek dan ook tijdens zijn concert het prachtigste onderdeel te zijn wat het publiek kon overkomen, vooral toen de andere muzikanten het podium verlieten. Blanchard strooide met zijn E-collective een te ruw geluid met dominante basklanken de ruimte in om daar ten volle van te kunnen genieten.

Matthew Halsall

De trombonisten van het Nabou Claerhout Trombone Ensemble

PANDORA
In de volgepakte doos van Pandora verspreidde de Engelse trompettist Matthew Halsall veel aardsere klanken. Geïnspireerd door Alice Coltrane en een periode van kluizenaarschap in de natuur schreef hij bedachtzame meditatieve muziek. In een strak geregisseerde setting met samples, drums, percussie, toetsen, harp, sax- en trompetspel zorgde de 7-koppige band voor een spiritueel uurtje.
Het Antwerpse trombone-fenomeen Nabou Claerhout die eerder ook bij AmAO meespeelde was twee jaar geleden op dezelfde plek te gast bij Transition met haar kwartet èn AM.OK. Dit jaar gaat ze met haar gedroomde trombonecollectief de doorbraak maken. De vijf trombones of soms vier met tuba plus een ritme sectie van gitaar-bas-drums zorgden voor een klankrijk en buitengewoon spannend muzikaal spectrum. Volgende maand heeft ze haar showcase bij Jazzahead! in Bremen.

Christian Sands

Bobo Stenson Trio

HERTZ
De meest comfortabele zaal, vernoemd naar de ontwerper van het gebouw èn de trillingen per seconde, is een comfortabele zaal en uitstekend geschikt voor een (nagenoeg) akoestische setting. We bezochten heel even het kwartet van de jonge en vingervlugge pianist Christian Sands. Pas aan het eind van de avond stokte onze routeplanner en zaten we bij het concert van de nagenoeg een halve eeuw oudere Zweedse pianist Bobo Stenson met zijn trio. Het was onze eerste kennismaking met deze bijna tachtigjarige pianist. Hij wist ons met zijn vaak repetitieve klanken plus samenspel met creatieve contrabassist Anders Jormin en inventieve en humoristische slagwerker Jon Fält tot op het laatste moment te boeien. Voor de meeste bezoekers was dit het laatste Transition-concert alvorens huiswaarts te keren. Toen de muzikanten tijdens het laatste applaus achter het podium verdwenen en snel daarna weer terugkeerden, was 90% van de bezoekers al uit de zaal verdwenen. We hadden het idee dat Stenson nog wel een encore had willen spelen.

TRANSITION FESTIVAL 

TivoliVredenburg, Utrecht (NL)
9 maart 2024
Tekst en fotografie: Ella & Eddy Westveer

TRANSITIONFESTIVAL.NL

TIVOLIVREDENBURG.NL