DrawNotes by Henning Bolte

Michiyo Yagi

HENNING BOLTE
De in het Duitse Harzgebergte en naar Amsterdam verhuisde muziekjournalist Henning Bolte doet al sinds vele jaren verslag van Europese muziekevenementen. Zijn muzikale interesses bevinden zich op de rafelige randen tussen jazz, hedendaagse muziek, wereldmuziek, klassiek en volksmuziek. De als taalkundige gepromoveerde Bolte publiceert voor tal van media in Europa en de Verenigde Staten in een bloemrijke stijl.

VAN DRAWNOTES NAAR ARTWORK
Tijdens concerten maakte hij notities van zijn muzikale belevingen en bevindingen. Vaak ook gebeurt dat op plaatsen waar de lichtomstandigheden mager zijn. Tijdens festivals handelt het vaak om meerdere concerten per dag. Terwijl een muzikant zich na een concert kan ontspannen, begint voor een recensent dan vaak pas het echte werk; het aan de hand van de notities het concert terug oproepen en een aansprekend verslag uitschrijven. In de loop der jaren ontwikkelde Bolte een techniek om zijn herinneringen aan een concert anders te visualiseren. Waar woorden tekortschoten werden gedachtes in droedels neergezet. En het aanvankelijke droedelen vanuit het onderbewuste groeide steeds meer uit tot het uitbeelden van muziek. Muziekuitvoeringen of composities die hem minder aanstonden kregen rauwe kleuren en grillige vormen. Zijn “DrawNotes” evolueerden tot “Artwork” en werden door muzikanten graag voorzien van een reactie en/of handtekening. De Noorse vocaliste Sidsel Endresen zei na een concert in Strasbourg dit haar mooiste recensie ooit te vinden.

Daar komt bij dat Bolte ontdekte dat hij tijdens het tekenen zichzelf dieper in de muziek kon verplaatsen dan wanneer hij notities maakte. Ook verliepen zijn werkzaamheden meer synchroon met die van de muzikant op het podium. Inmiddels vinden er ook interactieve sessies plaats waar bezoekers de “DrawNotes” tijdens het concert geboren zien worden en waar muzikanten op kunnen reageren of anticiperen. Een dergelijk concert staat gepland tijdens North Sea Round Town 2021 in Rotterdam waar Henning Bolte gaat samenspelen met ‘Artist in Focus’ Sun Mi Hong.

INTERVIEW
We spraken met de drukbezette Henning Bolte over zijn DrawNotes en laten ook wat van zijn werk zien. De getoonde beelden zijn zoveel als mogelijk illustratief bij de tekst. Het is niet de bedoeling om hiermee de bandbreedte en variatie van de live drawing te laten zien.

Schrijven en tekenen samen lijkt me lastig. Is schrijven nu naar de achtergrond verschoven? Hoe doe je dat?

Tijdens concerten kan idd niet allebei, het is het ene of het andere. Voor tekenen moet ik uiteraard tekenmateriaal bij de hand hebben en ook kunnen gebruiken. Dat is aan ruimte en lichtomstandigheden gebonden en aan mijn (werk)verhouding met de venue/het festival. Soms is het tekenen makkelijk te realiseren en soms vergt het de nodige voorbereiding/afspraken om het mogelijk te maken. Echter, ik heb ook onder moeilijke omstandigheden en zelfs in het donker getekend. Het is een kwestie van gradaties. Het is altijd spannend na afloop in vol licht te zien wat eruit gekomen is. Meestal is het mooi verrassend. Ik doe bij live DrawNotes niet aan nabewerking behalve datering en ondertekening (ook door musici).

Schrijven OVER festivals/concerten doe ik nog steeds maar dan op basis van tekeningen EN foto’s als krachtig middel van herinnering. Geschreven aantekeningen maak ik vaak nog aan het einde van de betreffende dag.

Wanneer is een tekening klaar? Sommige muziekstukken duren 5 minuten, maar ik ken ook wel stukken van 45 minuten (ik denk aan The Necks) of meer? Deel je het op in een drieluik of zo?

Goede vraag. Ik maak tijdens een concert meerdere tekeningen. Bij een langer stuk ontstaat meestal een reeks van tekeningen. Dat kan dan een drie- of vierluik worden en soms nog meer. Wanneer het af is, wordt niet alleen door de lengte van een muziekstuk bepaalt maar ook door de specifieke vorm en techniek van een tekening.

Vaak correspondeert één tekening met een bepaald stuk maar niet altijd. Soms maak ik meerdere tekeningen bij één stuk. Ja, van The Necks waar ‘stukken’ een hele set duren, heb ik meerdere series tekeningen gemaakt.

Een 1 op 1 voorbeeld is “Eclats for Ornette” gespeeld door het duo van pianiste Sylvie Courvoisier en violist Mark Feldman (1 december 2017, Cafe Oto, London).

(Beluister ook eens de muziek die naar de DrawNotes leiden)

Sommige concerten zijn bijzonder inspirerend en leiden tot een flow. Dan kan een groter aantal tekeningen ontstaan. Één voorbeeld hiervan is het concert van pianist François Couturier en celliste Anja Lechner in het Rococo theater Schwetzingen vorig jaar in november in het kader van het Enjoy Jazz Festival (LINK). Een ander voorbeeld is een concert van de Japanse koto-speelster Mishiyo Yagi in Wroclaw bij het Jazztopad Festival 2017 in Wroclaw en vlak daarna in het Bimhuis in Amsterdam.